Κάθε σοβαρή μελέτη δοχείων πίεσης – Pressure Vessel Software θεμελιώνεται πάνω σε έναν στιβαρό και διεθνώς αναγνωρισμένο κώδικα σχεδιασμού. Αυτοί οι κώδικες δεν είναι απλές κατευθυντήριες γραμμές. Είναι λεπτομερή σύνολα κανόνων, τύπων και μεθοδολογιών που έχουν αναπτυχθεί μέσα από δεκαετίες έρευνας, εμπειρίας και ανάλυσης αστοχιών, με πρωταρχικό σκοπό την εγγύηση της δημόσιας ασφάλειας. Οι δύο κυρίαρχοι κώδικες παγκοσμίως είναι ο αμερικανικός ASME Boiler and Pressure Vessel Code και ο ευρωπαϊκός Εναρμονισμένος Κανόνας EN 13445.
ASME Section VIII: Ο Παγκόσμιος Ηγέτης
Ο κώδικας ASME, και συγκεκριμένα το Section VIII (Rules for Construction of Pressure Vessels), είναι ο πιο διαδεδομένος κώδικας για τον σχεδιασμό και την κατασκευή δοχείων πίεσης. Χωρίζεται σε τρία τμήματα (Divisions):
- Division 1: Ο πιο κοινός, καλύπτει την πλειοψηφία των βιομηχανικών εφαρμογών. Η φιλοσοφία του βασίζεται στην προσέγγιση “design-by-rule”, παρέχοντας συγκεκριμένους τύπους και κανόνες για τον υπολογισμό των παχών και των ενισχύσεων.
- Division 2 (Alternative Rules): Επιτρέπει τη χρήση πιο λεπτών τοιχωμάτων μέσω πιο αυστηρών απαιτήσεων στα υλικά, τον σχεδιασμό και την ανάλυση (συχνά απαιτείται Ανάλυση Πεπερασμένων Στοιχείων – FEA). Είναι οικονομικά αποδοτικότερος για μεγάλα ή υψηλής πίεσης δοχεία.
- Division 3 (Alternative Rules for High Pressure): Αφορά εφαρμογές πολύ υψηλών πιέσεων (συνήθως άνω των 700 bar).
EN 13445: Το Ευρωπαϊκό Πρότυπο
Το EN 13445 (Unfired Pressure Vessels) είναι το εναρμονισμένο ευρωπαϊκό πρότυπο που παρέχει “τεκμήριο συμμόρφωσης” με την Οδηγία για τον Εξοπλισμό υπό Πίεση (PED 2014/68/EU). Η μελέτη δοχείων πίεσης σύμφωνα με το EN 13445 είναι απαραίτητη για την τοποθέτηση της σήμανσης CE σε ένα δοχείο που θα κυκλοφορήσει στην ευρωπαϊκή αγορά. Όπως και ο ASME, προσφέρει μια προσέγγιση “design-by-rule”, αλλά ενσωματώνει και πιο σύγχρονες μεθόδους, όπως το “design-by-analysis” (DBA), που βασίζεται σε λεπτομερή ανάλυση τάσεων.
Βασικές Διαφορές και Επιλογή
Η επιλογή μεταξύ ASME και EN 13445 εξαρτάται συχνά από τη γεωγραφική τοποθεσία του έργου, τις απαιτήσεις του πελάτη και τη νομοθεσία.
- Αν επιτρεπτές τάσεις: Το EN 13445 γενικά επιτρέπει υψηλότερες αν επιτρεπτές τάσεις για τα υλικά, οδηγώντας δυνητικά σε πιο ελαφριές και οικονομικές κατασκευές.
- Φιλοσοφία: Ο ASME θεωρείται πιο συντηρητικός και στιβαρός, ενώ ο EN 13445 πιο σύγχρονος και βελτιστοποιημένος.
- Αγορά: Η σήμανση CE καθιστά το EN 13445 υποχρεωτικό για την Ευρώπη, ενώ ο ASME κυριαρχεί στη Βόρεια Αμερική, τη Μέση Ανατολή και μεγάλο μέρος της Ασίας.
Η βαθιά γνώση και των δύο κωδίκων είναι απαραίτητη για έναν μηχανικό που εκπονεί μια μελέτη δοχείων πίεσης, καθώς του επιτρέπει να προσφέρει την πιο ασφαλή, συμβατή και οικονομικά αποδοτική λύση για κάθε έργο.